Uddiyana banda, savasana, ujjayi, shanti shanti OM… Bij AntwerpYoga houden wij er – net zoals bij de meeste yogascholen trouwens – een eigenaardig en ingewikkeld taaltje op na. Yoga komt uit het Sanskriet en in de les gebruiken we veel traditionele benamingen. Hoe langer je aan yoga doet, hoe meer het yoga-abracadabra zich zal ontvouwen. Wie daar niet op wil wachten, bekijkt alvast ons Yoga-ABC.
Valt je iets op aan de benamingen van de volgende drie yogahoudingen: adho mukha svanasana, parsvottanasana, tadasana? Juist, ze eindigen allemaal op het woord asana. Asana is Sanskriet en het staat voor: yogaoefening, lichamelijke oefening of yogahouding.
In elke yogahouding activeer je drie bandha’s: de Mula Bandha (bevindt zich in de bekkenbodem), de Uddiyana Bandha (bij de navel) en Jalandhara Bandha (in het keelgebied). Dit zijn plekken in je lichaam waar je tijdens de oefening energie naartoe stuurt. De bandha’s worden ook wel sloten genoemd omdat je er de energie – door de spieren op een bepaalde manier aan te spannen – mee vasthoudt. De bandha’s ondersteunen en beschermen de onderrug, ze verlengen de ruggengraat en maken het bovenlichaam licht. Hoe je de bandha’s activeert? Door de buikspieren net onder de navel en het perineum zachtjes aan te spannen. Dat is best moeilijk en het duurt even eer je doorhebt waar ze precies zitten. Tijdens de les helpen wij je dat te ontdekken.
Het woord chakra is Sanskriet en staat voor ‘wiel’ of ‘werveling’. Door de rotatie van de chakra’s wordt levensenergie (prana) aangetrokken en verder getransporteerd. Het zijn de energiecentra van het lichaam en ieder mens heeft er zeven. Ze hebben een verschillende functie, hieronder lees je welke.
Eerste chakra (wortelchakra)
Dit chakra bestuurt je seksualiteit en creativiteit. Men denkt tevens dat dit de opslagplaats is van het collectieve onderbewuste en het chakra staat voor go with the flow, loslaten.
Tweede chakra (sacraal/heilig chakra)
Dit chakra bestuurt je seksualiteit en creativiteit. Men denkt tevens dat dit de opslagplaats is van het collectieve onderbewuste en het chakra staat voor go with the flow, loslaten.
Derde chakra (navel- of solar plexus-chakra)
Het lichaamskrachtcentrum staat voor persoonlijke kracht, drijfveren en ambitie. Het heeft invloed op je algemene vitaliteit, je energie, je motivatie. Dit derde chakra wordt ook wel het zakencentrum van het lichaam genoemd omdat het gaat over ego en materieel succes.
Vierde chakra (hartchakra)
Dit is het energiecentrum waar je contact maakt met je emoties. Het chakra staat voor liefde en verbinding en het is tevens de plek waar de energie afkomstig van de lagere chakra’s in subtielere energie verandert.
Vijfde chakra (keelchakra)
Dit chakra zorgt voor de energie waarmee je communiceert. Zowel naar de binnen- als naar de buitenwereld. Associaties zijn: creativiteit, zelfexpressie en reiniging.
Zesde chakra (derdeoogchakra): de grote inzichten en de wijsheid
In het lichamelijk opdrachtcentrum huist de intuïtie, die zicht geeft op zowel lichamelijke als spirituele plannen.
Zevende chakra (kruinchakra)
De hoogste der energiecentra geeft toegang tot het geestelijke en spirituele rijk. Hier komen bewustzijn en prana samen, dit zevende chakra gaat over spirituele ontwikkeling.
Elke asana is verbonden aan een kijkrichting: de dristhi. Het is het focuspunt tijdens elke pose: je kijkt naar een vast punt en dat doe je zonder staren of fronsen. Bij de Hond kijk je bijvoorbeeld naar de navel, bij veel staande poses volg je de hand en soms richt je de blik omhoog richting het derde oog.
Iemand zingt voor, de hele groep zingt na (call and response). Kirtan-zingen staat ook bekend als: mantra chanten of zangmeditatie. Kirtan lijkt veel op mantra-zingen, maar is niet hetzelfde. Ten eerste is Kirtan eenvoudiger omdat het vaak om enkelvoudige woorden of korte regels gaat en ten tweede is er muzikale begeleiding. Om Kirtan te zingen hoef je niet muzikaal te zijn. In het begin is het wennen (zeker als je nooit hardop zingt), maar eenmaal over de streep, vindt bijna iedereen het zalig. Het kalmeert lichaam en geest en brengt je dicht bij je Zelf.
Een mantra is een heilig woord of spreuk (meestal in het Sanskriet) met een heilzame trilling. Mantra zingen schept eenheid tussen lichaam, geest en ademhaling. Door de trilling in het lichaam richt de geest zich naar binnen. Mantra’s zijn krachtig, ze geven toegang tot de diepere lagen van de geest en je wordt je weer bewust van je centrum. Het veelvuldig herhalen van mantra’s heet: reciteren. Twee lessen bij AntwerpYoga beginnen met mantra- zingen. Je vindt ze op het lesrooster onder de naam Kirtan.
Mudra’s zijn de handhoudingen bij yoga en meditatie, ze versterken de oefeningen. Iemand die in de lotushouding mediteert, klemt bijvoorbeeld de top van de duim (wijsheid) op de top van de wijsvinger (individualiteit). Of hij voegt de toppen van de ringvinger (emotie), middelvinger (ego) met de duim (wijsheid) samen. Waarom verschillende handhoudingen? De vingers representeren verschillende delen van het lichaam, zowel fysiek als mentaal en energetisch.
Dit is een doe-het-zelf stijl die hoort bij Ashtanga Yoga. In deze traditionele klas leer je de Ashtanga serie correct en uiteindelijk uit je hoofd (de serie oefeningen is altijd dezelfde). Zo kan je hem zelf doen en met behulp van de leraar steeds ingewikkelder poses met de juiste ademhaling leren. Je krijgt instructies op jouw niveau, op maat gesneden. Zo’n les duurt een tot twee uur, je doet de serie in je eigen tempo en de yogadocent loopt rond om houdingen te corrigeren.
Elke yogales begint en eindigt met de OM Mantra (of AUM). Beginners kijken soms raar op van het zingen van de klank en vragen zich geschrokken af of ze bij een of andere zweverige sekte zijn beland. Dat is allesbehalve waar, maar de klank is wel mystiek en symbolisch. De legende vertelt dat het de eerste klank was van waaruit het universum is ontstaan. Voor yogi’s is OM een krachtige mantra, die staat voor: het universele beginsel, het goddelijke, de hoogste werkelijkheid, het universeel bewustzijn, de oerklank. Kun jij je niet in een van deze benamingen vinden? Gebruik de invulling die past bij jouw religie of spirituele beleving.
Overigens: OM is niet alleen iets mystieks, het zingen van de klank heeft wel degelijk een functie. Het warmt de longen op en zet de longblaasjes open. Dat maakt ademen gemakkelijker en prettiger.
Hebben we het over ‘je practice’, dan bedoelen we het doen van yogaoefeningen, oftewel: de yogasessie.
Levensenergie
Beheersing van de ademhaling. ‘Prana’ betekent in het Sanskriet levensenergie en ‘yama’ controle. Pranayama zijn ademhalingstechnieken die controle over de adem geven.
De full first series hebben een vaste volgorde:
• Surya Namaskara A en B, de zonnegroeten.
• Standing Sequence, alle staande houdingen.
• Primary Series, alle zittende houdingen met de vinyasas.
• Finishing Sequence, de afsluitende houdingen.
In het Westen noemen we dit: de Lijkhouding, het is de klassieke ontspanningsoefening waar elke yogasessie mee eindigt en waar je het zenuwstelsel mee kalmeert. De Savasana ziet eruit als slapen, maar vergis je niet. Bij een geslaagde ontspanning volg je aandachtig wat er in je lichaam gebeurt. Je blijft dus actief en komt stilaan tot rust. Als het goed is voel je dat je hartslag daalt en de spierspanning verdwijnt. Langzaamaan komt ook de ademhaling tot een diepe rust.
Tijdens de Ashtanga yogales ben je er op een gegeven moment niet meer blij mee als de yogadocent dit zegt. Suryanamaskar is de Sanskriet benaming voor de Zonnegroet.
Dit is de ademhalingstechniek die wordt toegepast bij Vinyasa Yoga en Ashtanga Yoga. Het is de ‘overwinnende adem’. Je ademt gelijkmatig in en uit en de lengte van de inademing moet even lang zijn als de uitademing. Het is de ademhaling door de keel met dat typische geluid. Tijdens de Ashtanga Vinyasa Yoga wordt ujjayi doorlopend gebruikt. Het helpt de yogi het ritme in de oefening vast te houden, voldoende zuurstof op te nemen en energie op te bouwen.
Een vinyasa zorgt voor een vloeiende verbinding tussen de houdingen. Vinyasa betekent ook letterlijk verbinden.
Dat is Sanskriet voor Yoga School. Bij AntwerpYoga noemen we de grote zaal ‘shala’ en de kleine zaal ‘studio’.
De eerste is een jongen of man die yoga beoefent, de tweede is de vrouwelijke yogi.